خواب خوب برای سلامتی بسیار مهم است. اما متأسفانه حدود ۳۰ درصد مردم از بی‌خوابی یا ناتوانی مزمن در به‌خواب رفتن، در خواب ماندن یا رسیدن به خوابی ترمیمی و باکیفیت رنج می‌برند. بسیار افراد این سوال را دارند که چه خوراکی هایی برای خواب راحت مناسب هستند؟  اینجاست که دمنوش های خواب آور معمولا انتخاب پرطرفداری به‌حساب می‌آیند. قرن‌هاست که انواع این نوشیدنی‌ها در سرتاسر دنیا به‌عنوان داروی خواب طبیعی استفاده شده‌اند. تحقیقات مدرن هم استفاده از دمنوش‌های گیاهی و تأثیر آنها به‌عنوان داروی خواب را تأیید می‌کنند. این مقاله 15 دمنوش گیاهی مفید را معرفی می‌کند که می‌توانند شما را به دیدن خواب پادشاه هفتم ببرند!

 

1- سنبل‌الطیب

سنبل‌الطیب گیاهی است که قرن‌ها برای درمان مشکلاتی مانند بی‌خوابی، اضطراب و سردرد استفاده می‌شود. در گذشته و در طول جنگ جهانی دوم، در انگلستان برای کاهش استرس و اضطراب ناشی از حملات هوایی از سنبل‌الطیب استفاده می‌شد. امروزه، سنبل‌الطیب یکی از محبوب‌ترین دمنوش های خواب آور در اروپا و ایالات‌متحده‌‌ی آمریکاست.

سنبل‌الطیب به‌صورت مکمل خوراکی به‌شکل‌های کپسول یا مایع دردسترس است. سنبل‌الطیب معمولا خشک شده و به‌عنوان چای به فروش می‌رسد.

برخی آزمایشات اثر سنبل‌الطیب را به‌عنوان کمک‌کننده‌ی مؤثر خواب تأیید می‌کنند. برای مثال، مطالعه‌ای بین ۱۷ فرد مبتلا به مشکلات خواب نشان داد که در ۸۹ درصد از شرکت‌کنندگان، مصرف عصاره‌ی سنبل‌الطیب خواب را بهبود داد. علاوه‌براین، پس از مصرف این عصاره، عوارض جانبی مانند خواب‌آلودگی صبحگاهی هم مشاهده نمی‌شود.

در مقابل، مطالعه‌ای روی ۱۲۸ نفر نشان داد، مدت‌زمان به‌خواب رفتن افرادی که ۴۰۰ میلی‌گرم مایع سنبل‌الطیب مصرف کردند، درمقایسه با کسانی که هیچ عصاره‌ای مصرف نکردند، کاهش پیدا کرد؛ آنها بیداری‌های شبانه‌ی کمتر و روی‌هم‌رفته کیفیت خواب بهتری هم داشتند.

در بررسی سوم، اثرات بلندمدت سنبل‌الطیب بررسی شد. در این آزمایش، بعد از ۲۸ روز مصرف روزانه‌ی ۶۰۰ میلی‌گرم سنبل‌الطیب خشک‌شده، علائم بی‌خوابی در شرکت‌کنندگان کاهش یافت.

البته باید توجه داشته باشید که این نتایج براساس گزارش‌های ذهنیِ شرکت‌کنندگان استوار است و داده‌های عینی که با کیفیت خواب در ارتباط باشند، مانند ضربان قلب یا فعالیت مغز، بررسی نمی‌شوند.

روی‌هم‌رفته، نوشیدن چای سنبل‌الطیب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب بدون عوارض جانبی کمک کند.

 

2- بادَرَنجبویه

بادَرَنجبویه متعلق به خانواده‌ی نعناعیان است و در سرتاسر دنیا رشد می‌کند. عصاره‌ی بادرنجبویه غالبا برای مصارف آروماتراپی به‌فروش می‌رسد و برگ‌های بادرنجبویه هم برای تهیه‌ی چای خشک می‌شوند. از قرون وسطی این گیاه معطر با رایحه‌ی مرکبات،‌ برای کاهش استرس و بهبود خواب استفاده شده است.

اگر به‌طور مزمن مشکلات مربوط به خواب دارید، نوشیدن چای بادرنجبویه قبل از خواب می‌تواند برای‌تان مفید باشد.

ماگنولیا گیاه گل‌داری است که بیش از صد سال است در سرتاسر دنیا وجود دارد. چای ماگنولیا اکثرا از پوست گیاه و همین‌طور تعدادی جوانه و ساقه‌های خشک‌شده تهیه می‌شود.

 

3- ماگنولیا

در گذشته، ماگنولیا در طب چینی برای ناراحتی‌های گوارشی، گرفتگی بینی و تسکین استرس استفاده‌ می‌شد. در‌حال‌ِحاضر در سرتاسر دنیا نیز برای اثرات ضداضطراب و آرام‌بخشی آن مصرف می‌شود.

به‌نظر می‌رسد اثر آرام‌بخشی ماگنولیا، به ترکیب هونوکیول مربوط می‌شود که به‌فراوانی در ساقه‌ها، گل‌ها و پوست گیاه وجود دارد. گفته می‌شود هونوکیول با تغییر گیرنده‌های GABA در مغز، می‌تواند باعث افزایش خواب‌آلودگی شود.

در آزمایشات متعددی که روی موش‌ها انجام شد، ماگنولیا یا هونوکیول استخراج‌شده از گیاه ماگنولیا، باعث کاهش زمان به‌خواب رفتن و افزایش ساعت خواب شد.

اگرچه تحقیقات بیشتری برای تأیید اثرات ماگنولیا روی انسان باید انجام بشوند، اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که نوشیدن چای پوست ماگنولیا می‌تواند به بهبود خواب کمک کند.

 

4- بابونه

سال‌هاست که چای بابونه به‌عنوان دارویی طبیعی برای کاهش التهاب، کاهش اضطراب و درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود. در حقیقت چای بابونه را آرام‌بخشی ملایم یا خواب‌آور می‌دانند.

عوارض آرام‌بخش بابونه، به یک آنتی اکسیدان به‌نام آپی‌ژنین برمی‌گردد که در چای بابونه فراوان است. آپی‌ژنین برخی گیرنده‌های خاص مغز را تحریک می‌کند که باعث کاهش اضطراب و به‌خواب رفتن می‌شوند.

مطالعه‌ای بین ساکنان ۶۰ آسایشگاه سالمندان نشان داد کسانی که روزانه ۴۰۰ میلی‌گرم عصاره‌ی بابونه مصرف می‌کنند، نسبت‌به کسانی که هیچ‌گونه بابونه‌ای استفاده نمی‌کنند، خواب بهتری دارند.

مطالعه‌ی دیگری روی زنانی که زایمان کرده‌اند و خواب خوبی ندارند، نشان داد، آنهایی که به‌مدت دو هفته چای بابونه می‌نوشند، نسبت‌به کسانی که چای بابونه ننوشیده‌اند، خواب بهتری دارند.

علاوه‌براین‌ها، مطالعه‌ای روی افراد مبتلا به بی‌خوابی مزمن نشان داد کسانی که به‌مدت ۲۸ روز، روزانه دو بار و هر بار ۲۷۰ میلی‌گرم عصاره‌ی بابونه مصرف می‌کنند، ۱۵ دقیقه زودتر از آنهایی به خواب می‌روند که این عصاره را مصرف نکرده‌اند. کسانی که این عصاره را مصرف کردند، دفعات کمتری هم در طول شب از خواب بیدار می‌شدند.

 

5 -دمنوش رازیانه

دمنوش رازیانه اغلب از دانه های این گیاه تهیه می شود و فواید مختلفی برای دستگاه گوارش دارد. نوشیدن دمنوش رازیانه قبل از خواب می تواند معده را آرام کند، اشتهای آخر شب را کاهش می دهد و به طور کلی، بدن را آرام می کند. دمنوش رازیانه به عنوان کاهش دهنده ی اشتها عمل می کند و نوشیدن آن، راه خوبی برای جلوگیری از پرخوری آخر شب است.

 

6- دمنوش به لیمو

دمنوش به لیمو به کاهش فشار عصبی، استرس و اضطراب کمک می کند و این بدین معناست که نوشیدن یک فنجان از به لیمو قبل خواب، می تواند راه خوبی برای سد کردن افکار مزاحم باشد.

همان طور که از اسمش پیداست، این دمنوش عطر و طعم مرکباتی دارد. این دمنوش اغلب با ترکیب نعناع تهیه می شود که آن را به یک نوشیدنی نشاط آور تبدیل می کند که مجاری تنفسی را پاکسازی می کند و در نتیجه به خواب بهتر کمک می کند.

 

7- شیرین بیان

شیرین بیان و ریشه‌ی شیرین بیان هم گیاه دیگری است که باستانیان از آن برای درمان بیماری‌های گوناگون استفاده می‌کردند. پژوهش‌ها نشان داده شیرین بیان دارای خاصیت ضد افسردگی و ضد اضطرابی است. عصاره‌ی شیرین بیان می‌تواند کیفیت خواب را بالا ببرد.

قبل از اینکه از شیرین بیان سیاه استفاده کنید، باید بدانید که شیرین بیان اگر به میزان زیاد مصرف شود می‌تواند موجب افت پتاسیم بدن شود. به طور کل توصیه می‌کنیم قبل از مصرف هر نوع مکملی همیشه با پزشک مشورت کنید. هر نوع مکمل گیاهی ممکن است با سایر داروها تداخل ایجاد کند.

 

 

8 – گل گاوزبان

گل گاو زبان آرام بخش است و می تواند به درمان بی خوابی به ویژه در افرادی که صفراوی مزاج هستند، کمک کند افرادی که فشار خون آن ها بالاست نباید از گل گاوزبان استفاده کنند چون مصرف این گیاه فشار خون را بالا می برد.

گل گاوزبان باید حتما با لیمو عمانی مصرف شود چون گل گاوزبان گرم و مرطوب است و باید با استفاده از لیمو عمانی از خاصیت گرم بودن آن کم کرد. 15 گرم از این گیاه را به همراه یک لیمو عمانی سوراخ شده باید در یک قوری استیل به همراه آب ریخت تا بجوشد و سپس به مدت 20 دقیقه دم بکشد.

9- قاشقک

گیاه قاشقک در طب سنتی چینی به عنوان دارو و دمنوش گیاهی خواب آور استفاده می‌شود. این گیاه، ضد آلرژی، ضد فشار خون و ضد التهاب نیز هست. به طور کلی، ترکیب فعال آن، به نام باکالین، بر روی انتقال دهنده‌های عصبی تأثیر گذاشته و موجب خواب می‌شود.

 

10- اسطوخدوس

اسطوخدوس گیاهی است که اغلب به‌دلیل رایحه‌ی معطر و آرام‌بخش خود مورد توجه بوده است. در دوران باستان، یونانی‌ها و رومی‌ها اغلب اسطوخدوس را به وان‌های حمام‌شان اضافه می‌کردند و در رایحه‌ی آرام‌بخش آن نفس می‌کشیدند.

چای اسطوخدوس از غنچه‌های کوچک بنفش گیاه گل‌دار تهیه می‌شود. این گیاه بومی منطقه‌ی مدیترانه است که درحال‌حاضر در سرتاسر دنیا رشد می‌کند و بسیاری از مردم برای آرامش و کمک به خواب راحت، چای اسطوخدوس می‌نوشند.

تحقیقاتی درباره‌ی تأیید فواید این گیاه انجام شده است. مطالعه‌ای در بین ۸۰ زن پس از زایمان انجام شد و نشان داد کسانی که به‌مدت دو هفته هر روز درمعرض رایحه‌ی اسطوخدوس قرار گرفته بودند و چای اسطوخدوس می‌نوشیدند، درمقایسه با کسانی که چای اسطوخدوس مصرف نکردند، کمتر خسته می‌شدند.

علاوه‌براین، در مطالعه‌ی دیگری روی ۶۷ زن مبتلا به بی‌خوابی، مشخص شد که مصرف دوبار در هفته، هربار ۲۰ دقیقه استنشاق اسطوخدوس، بعد از ۱۲ هفته باعث کاهش شدت ضربان قلب، تغییرات ضربان قلب و بهبود خواب می‌شود.

تحقیقات نشان داده‌اند اسطوخدوس می‌تواند باعث کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب افراد مبتلا به اضطراب و اختلالات وابسته به اضطراب هم بشود. بنابراین، اگر اضطراب یکی از دلایلی است که باعث می‌شود خواب به چشمان‌تان نیاید، نوشیدن چای اسطوخدوس می‌تواند برای‌تان مفید باشد.

 

11- گل ساعتی

چای گل ساعتی از برگ، گل و ساقه‌های خشک‌شده‌ی گیاه ساعتی تهیه می‌شود. در گذشته، از گل ساعتی برای کاهش اضطراب و بهبود خواب استفاده می‌شد. اخیرا هم آزمایشاتی درمورد بررسی توانایی چای گل ساعتی در بهبود بی‌خوابی و کیفیت خواب انجام شده است.

برای مثال، آزمایشی روی ۴۰ سالمند سالم نشان داد افرادی که به‌مدت یک هفته هر روز چای گل ساعتی نوشیدند، نسبت‌به شرکت‌کنندگانی که چای گل ساعتی مصرف نکردند، به‌مراتب کیفیت خواب بهتری داشتند.

در آزمایش دیگری، محققان تأثیر گل ساعتی را با سنبل‌الطیب و رازک با آمبین، دارویی که معمولا برای درمان بی‌خوابی تجویز می‌شود، مقایسه کردند. نتایج نشان داد که ترکیب گل ساعتی مانند آمبین در بهبود کیفیت خواب مؤثر است.

البته در خصوص این نتایج هنوز نکات مبهمی وجود دارد. معمولاً مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و استرس افراد را به مصرف این قبیل قرص ها می کشاند. به همین دلیل هنوز به درستی مشخص نشده است که مصرف داروهای خواب آور به طور مستقیم باعث افزایش خطر مرگ ومیر مصرف کننده ها می شود و یا عوامل دیگر در این مسئله دخیل هستند. با این حال محققان معتقدند که مصرف این قرص ها یکی از عوامل افزایش دهنده ی خطر مرگ ومیر ناشی از بیماری هاست. از این گذشته قرص های خواب آور اعتیادآور هستند و خطر ابتلا به آلزایمر، ریفلاکس معده و همچنین تصادفات رانندگی و زمین خوردن را افزایش می دهند.

به همین دلیل لازم است که تا حد ممکن از مصرف این قبیل داروها اجتناب کرده و با شیوه های طبیعی خوابی راحت را برای خود فراهم سازید.

بیشتر بخوانید: ویژگی های یک خواب خوب چیست؟

 

 

12 -چای سبز

چای سبز نخستین نوع چای بود که مورد استفاده قرار گرفت. چای سبز دکافئینه (بدون کافئین) حاوی «تنانین» است که به کاهش استرس و بهبود وضعیت خواب کمک می کند. البته باز تأکید می کنید که منظورمان چای سبز دکافئینه هست. چون چای سبز معمولی برعکس عمل کرده و باعث ایجاد سرزندگی و بی خوابی می شود. اگر به طور روزانه چای سبز می خورید بهتر است چایتان را قبل از ساعت ۴ تا ۵ عصر بنوشید. توصیه می کنیم یک تا دو ساعت قبل از خواب مقداری چای سبز دکافئینه دم کرده و نوش جان کنید.

 

13- گل بنفشه

گل بنفشه خواص بسیار زیاد دارد و برای درمان بسیاری از بیماری ها می توان از آن کمک گرفت. برای مشکل بی خوابی هم می توان از گل بنفشه استفاده کرد. برای این منظور باید جوشانده این گل را درست کرد و آن را به صورت و شقیقه مالید.

این گیاه برای افراد صفراوی مزاج مناسب است. علاوه بر جوشانده این گیاه می توان از روغن گل بنفشه که در عطاری ها موجود است هم استفاده کرد و روغن را روی سر و صورت مالید و به آرامی ماساژ داد.

 

14 -تخم کدو حلوایی

کدو حلوایی چندان مورد توجه قرار نمی گیرد و بسیاری از افراد در غذاها از آن استفاده نمی کنند. یکی دیگر از داروهایی که برای درمان بی خوابی می توان از آن کمک گرفت، تخم کدو حلوایی است. تخم کدو حلوایی برای افرادی که صفراوی مزاج هستند و بی خوابی های شبانه دارند، مفید است. برای استفاده از تخم کدو حلوایی باید آن را کوبید و توی توری ریخت، سپس توری را داخل آب در حال جوش گذاشت و بعد از گذشت چند دقیقه آن را بیرون آورد. بعد از آن باید توری را فشرد تا شیره تخم کدو حلوایی بیرون بیاید، شیره تخم کدو حلوایی را باید داخل شیر و عسل ریخت و نوشید.

15- بهار نارنج

خیلی افراد با خاصیت آرام بخش و خواب آور بهار نارنج آشنایی دارند و از آن برای رفع مشکل بی خوابی استفاده می کنند. بهار نارنج را می توان به شکل دم نوش، شربت یا عرق استفاده کرد.

بهار نارنج گیاهی است که می تواند برای افرادی که به مشکل بی خوابی و افسردگی به صورت هم زمان مبتلا هستند، مناسب باشد. درواقع این گیاه بیشتر مناسب سوداوی مزاج هاست. برای درست کردن دم نوش بهار نارنج، کافی است 15 گرم از آن را داخل قوری ریخت و 10 تا 30 دقیقه دم کرد و پس از صاف کردن نوشید.